Etkinlik Kapsamı

Etkinliğin Amacı

21. yüzyılda küresel terörle savaş, ekonomik ve siyasi krizler, mülteci krizi ve Covid-19 pandemisi gibi olayların sonucunda ulus devletler küresel akışları yavaşlatmak ve ortak özelliklere sahip uluslarla ilişkilerini pekiştirerek bölgeselleşmeye önem vermeye başlamıştır. Özellikle “medeniyet devletleri” (civilizational states) kavramı ışığında Türkiye’nin ve SSCB’den sonra bağımsız kalan Türk devletlerinin bu alanda öne çıkan konumu dikkat çekmektedir. Türk Devletleri Teşkilatı ve ortak alfabe gibi girişimler Türk dünyasının 22. Yüzyılda önemli bölgesel güç ve cazibe merkezi konumunda olma potansiyelini göstermektedir. Buna ek olarak, Türk halklarının tarih boyunca ve günümüzde yaşadığı insan hakları ihlalleri ve zorunlu göçlerin küresel medya ve siyaset gündeminde yeterince yer bulmaması Türk dünyasının ortak sorunları üzerine Uluslararası ilişkiler alanında bilimsel faaliyetlerin teşvik edilmesini gerekli kılmaktadır.

“Türk Dünyası Öğrenci Akademisi”, Türk dünyası üzerine araştırma yapan lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin Türk dünyasından gelen Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi Bölümlerinden öğrencilerle sürdürülebilir bir bağlantı kurmasını amaçlayan ve benzeri eğitim programlarına öncülük etmeyi hedefleyen bir projedir. Bu projenin ilk eğitimi Yalova Üniversitesi ev sahipliğinde 15-17 Ekim 2025 tarihlerinde 3 günlük yüz yüze bir program olarak planlanmıştır. İkinci eğitim programının İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi’nde düzenlenmesi için Tübitak 2237-A projesi olarak yeniden başvuru yapılacaktır. Amaçlanan, projenin Türkiye’den birçok üniversitenin ev sahipliğinde bu eğitimlerin devam etmesi ve Türk dünyasında bütünlüğe yönelik düzenli olarak çeşitli somut çıktılar üretilmesini sağlamasıdır.

Etkinlik için Yalova Üniversitesi’nin seçilmesindeki temel motivasyon, il bünyesinde faaliyet gösteren sayıları 10’u bulan Türk derneklerinin Türk dünyasına yönelik aktif çalışmaları olmasıdır. Ayrıca Yalova Folklor Eğitim Merkezi tarafından 27 yıldır Türk dünyasından farklı siyasetçileri, akademisyenleri, iş insanlarını ve sanatçıları bir araya getirilmektedir ve çok farklı organizasyonlar düzenlenmektedir. “Türk Dünyası Öğrenci Akademisi” projesi bağlamında ise, birbirinden bağımsız faaliyet gösteren akademi ile yerel aktörlerin daha fazla iş birliği içinde olması ve ortak projeler geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca Yalova Üniversitesi’nde Türk dünyasından gelen öğrenci sayısı son 5 yılda yaklaşık 3 kat artmıştır ve üniversite bünyesinde öğrencilere yönelik Türk dünyası çalışmaları alanında bilimsel etkinlikler yapılması ve projeler geliştirilmesi ihtiyacının arttığı görülmektedir. Ayrıca “Türk Dünyası Öğrenci Akademisi” etkinliği kapsamında Türkiye ve Türk dünyasından gelen öğrenciler arasındaki etkileşimin artırılması, ortak projelerin geliştirilmesi de hedeflenmektedir.

Etkinliğin Kapsamı

“Türk Dünyası Öğrenci Akademisi” etkinliğinde verilecek eğitimler, 16 katılımcıya Türk dünyasının ortak dil, tarih ve meseleleri ile ortak hareket etme kabiliyetinin tartışılmasını kazandırmayı hedeflemektedir. Özellikle, Türk Devletleri Teşkilatı’nın ortak tutum geliştirme yönündeki yetilerinin analizi ve Türk Devletleri Teşkilatı’nın siyasi ve ekonomik derinleşmesi ile coğrafi genişleme potansiyelinin incelenmesi için eğitime katılımcıların aktif olarak yer alacağı özgün bir simülasyon eklenmiştir. Bu simülasyon daha önce Eskişehir’de Birleşmiş Milletler “Model United Nations” simülasyonlarını yürütmüş olan Doç. Dr. Ali Onur Özçelik tarafından tasarlanıp uygulanacaktır.

Türk Dünyası Öğrenci Akademisinin bir amacı da Akademi ile yerel aktörleri ve Türk derneklerini bir araya getirmek ve iş birliği olanaklarının değerlendirilmesini sağlamaktır. Buna yönelik olarak, Yalova’daki BALGÖÇ Balkan Göçmenleri Derneği ile Bursa’daki Kırım Türkleri Derneği ile iş birliği yapılacak ve kendilerinden hem eğitim alınacak hem de kültür evleri ziyaret edilecektir. Bu sayede katılımcılar Türk halklarının geçmişte ve günümüzde yaşadığı sorunları ilk ağızdan öğrenme ve soru sorma imkânı bulacaktır.

Dernek temsilcilerine ek olarak, projenin eğitimcilerinin çoğunluğu Türk dünyası alanında çalışmalar yapan Uluslararası İlişkiler, Siyasi Tarih, Edebiyat ve Sosyoloji disiplinlerinden akademisyenlerden oluşmaktadır. Bu alanda uzman akademisyenler, Balkan Türkleri, Batı Trakya, Uygur ve Kırım Türklerinin güncel sorunları üzerine eğitimler verecektir. Ayrıca, katılımcılar, enerji güvenliğinden jeopolitiğe, dış politika yapımından Türk Devletleri Teşkilatı’na dair çok çeşitli konuları ele alan ve Türk dünyasında ortak sorunlara ve bütünlüğe yönelik doğrudan odaklanan eğitimler alma fırsatı bulacaktır. Bu eğitimlerde katılımcılar hem uzmanlara doğrudan soru sorma imkânı bulacak hem de simülasyon ve film analizi atölyelerinde aktif rol oynayarak öğrenme tekniklerini deneyimleyecektir.

Proje ile Türk dünyasına yönelik siyasetten arınmış, tamamen bilimsel akademik tartışmalar ve çalışmaların önünün açılması, genç katılımcıların ortak meselelere yönelik ortak araştırma ve yayın projeleri geliştirmeye teşvik edilmesi sağlanacaktır. Projenin çıktıları arasında: Yalova Üniversitesi bünyesinde kurulan projeye ait duyuru ve bilgileri içeren bir web sitesi, katılımcı öğrencilerin eğitimlerden sonra hazırlayacakları 2000-2500 kelimelik deneme yazıları ve seçilen eğitimlerin uluslararası bir akademik kitap olarak derlenmesi planlanmıştır. Bilim kurulunca kabul gören öğrenci yazıları, bilim kurulunda yer alan akademisyenlerin uzmanlık alanlarıyla eşleştirilerek öğrencilerin yazılarının ulusal/uluslararası bilimsel bir etkinlikte sunulmaları için danışmanlık sağlanacaktır. Ayrıca web sayfasından program sonrasında güncellemeler devam ettirilecek ve açık erişime sahip bu sayfada bilgi notları paylaşılacaktır. Sivil Toplum Kuruluşlarıyla (STK) yapılan iş birliği kapsamında, öğrenciler, STK ile nasıl etkin bir iş birliği yapabileceklerini, proje yönetimi, gönüllülük ve sosyal sorumluluk projeleri üzerine bilgi edineceklerdir.

Etkinliğe katılan akademisyenler ile Yalova ve farklı bölgeden gelecek Türk dernekleri temsilcileri arasında karşılıklı etkileşimi ve iletişimi artırarak, çeşitli faaliyetler yürüten Türk derneklerinin gelecekte uygulamak istedikleri projeler için danışmalık alma fırsatı yakalayacaklardır. Etkinlik kapsamında farklı Türkçe lehçelerini dinleme fırsatı yakalayacak öğrencilerin dil ve kültür becerilerini geliştirmeleri için atölyelerin kurulması ve burada kültürel etkileşim ve topluluk oluşturma becerilerinin kazandırılması planlanmaktadır. Bu projenin hayata geçmesi yolunda bir deneyim oluşturmak için Bursa Kırım Derneği’nde öğrencilere Kırım Tatarca tanışma programı düzenlenecektir.

Ayrıca etkinlik kapsamında Yalova Üniversitesi’nde verilecek tüm dersler konuya ilgi duyan diğer dinleyicilere de açık olacağından, projeye seçilemeyen ya da diğer bir ifadeyle etkinlik kapsamında TÜBİTAK’ın konaklama-ulaşım-iaşe desteğine hak kazanamayan öğrencilere en azından etkinliğe katılma ve bilgi birikimlerini artırma imkânı sunulacaktır. Yalova Üniversitesi’nde yapılacak bu etkinlikten elde edilecek bilgi ve birikimler doğrultusunda bu eğitimlerin farklı üniversitelerde yapılması ve Türk dünyasına yönelik sorunların akademik düzeyde ele alınmaya devam ettirilmesi ve Türk dünyası çalışmalarına yönelik öğrencilerin ilgisinin artırılması hedeflenmektedir.

Etkinlik kapsamında hazırlanan afiş, özgün bir tasarımdır ve katılımcıların etkinliğe katılımlarının ve ilgilerinin artırılması için özenle hazırlanmıştır. Afiş, Türk mitolojisinde türeyişi ve iktidarı simgeleyen ağaç motifi üzerinde kurgulanmıştır. Ağaç üzerinde eski bir Türk geleneğini simgeleyen Nardugan bayramına da ismini veren ve ağaçların süslendiği nar motifleri kullanılmıştır. Türk Resim Sanatı içerisinde yaygın şekilde kullanılan nar geçmişten günümüze Türk kültürü ve geleneklerini yansıtmaktadır. Narlar üzerinde Türk devletlerinin bayrakları kullanılarak Türk Devletleri Teşkilatının üye ve gözlemci ülkeleri birlikte verilmiştir. Türklerin tarih boyunca sıkça kullandığı ay simgesi ise Türk devletlerini içine alarak birliği temsil etmektedir. Hilal, Türklere özgü renk olarak da bilinen ve Türk sanatında sıklıkla kullanılan Turkuaz ile renklendirilmiştir.

Üç gün sürecek eğitimlerin ilk gününde “sosyal bütünleşme” teması içinde Türk devletlerinin ortak tarih, dil, edebiyat ve sosyolojisi genel hatlarıyla anlatılacaktır. Etkinliğin ikinci ve üçüncü günlerinde ise, Türk dünyasına ait sorunlar daha detaylı olarak incelenecek ve enerji, ortak alfabe, dış politika gibi hususlarda ortak politikalar geliştirme yolları tartışılacaktır. Ayrıca Türk Devletleri Teşkilatı bünyesinde kurumsallaşmanın neden önemli olduğu ve kültürel, siyasi ve ekonomik bütünleşmeyle bölgesel ve küresel hedefleri ortaya konacaktır.